Prijsvraag van de week

Ik daag mijn lezers uit. Kijk eens goed naar bijgaande foto, genomen door yours truely gisteren in de West Delta. Dit is wat men bij de dorpen uit een gemiddeld kanaal vist. Tot dusver bleef het vraagstuk van vervuiling nog redelijk abstract voor mij. Iedereen vertelt wel dat met name in de dorpen mensen hun vuilnis in het kanaal gooien. Maar je moet het zien om het te geloven. En tot je door te laten dringen dat al dat vuil in het kanaal geflikkerd wordt omdat er geen vuilophaaldienst is. Gewoon, niets. Net zo min als dat rioolwater behandeld wordt, voordat het in het watersysteem belandt. Men slaat een afvalpijp de grond in, en een waterpomp een aantal meter verderop. Officieel moet hier 30 meter tussen zitten, maar in de praktijk blijkt dat vaak onhaalbaar. Dus drinken mensen water uit hetzelfde systeem waarop ze lozen. Net zoals kindjes badderen tussen de vuilniszakken. Eng. Ibrahim, mijn gids, was te gegeneerd over deze praktijk om mij er een foto van te laten maken, anders had ik die hier laten zien. Ik denk aan de brave voorlichtingcampagnes uit Nederland, die oproepen om bijvoorbeeld Rotterdam 'schoon, heel en veilig' te houden, of de 'stations schoon'. Natuurlijk, ook wij hebben problemen met verloedering, vuil op straat en graffiti, maar er is sinds het begin van de vorige eeuw ook een uitstekend werkend systeem van vuilophaaldiensten, riolering, basale hygiëne. Dat ontbreekt in hele delen van Egypte.

Dus, de prijsvraag. Ontwikkel een geloofwaardige voorlichtingsboodschap voor de mensen in deze dorpen. Eentje die niet tot gehoon of ongeloof leidt. Prijs: eervolle vermelding in de strategie. Nog nasputterend deel ik mijn inzichten vandaag met Khaled. En ontdek weer een nieuwe kant aan het institutionele leven in Egypte. Natuurlijk heeft Khaled zich ook al over dit probleem gebogen, en geprobeerd binnen zijn beperkte mogelijkheden een zinnige brochure te ontwikkelen. Waarin hij mensen aanraadt om bijvoorbeeld het vuil zelf centraal te verzamelen, en eens per week met een gezamenlijke gefinancierde vrachtauto naar de vuilstort (want die zijn er wel) ergens in de buurt te brengen. Of vuilnis dicht bij huis te recyclen, dan wel te verbranden. Mocht niet. Mocht niet? Nee, die brochure mocht niet. Het 'Ministry of Housing' heeft namelijk een Masterplan, om heel Egypte van vuilverwerking en riolering te voorzien. Dit Masterplan gaat eerst uitgevoerd worden, en zeikerige brochures van een ander departement worden niet gewaardeerd. Een snelle rekensom leerde Khaled dat het nog zestig jaar duurt voordat alle dorpen in Egypte daadwerkelijk gemoderniseerd zijn. Amai.

Aan de ene kant vervullen dit soort verhalen me met verontwaardiging en grote zorg. Tegelijkertijd gaat dit wel ergens over. En ik constateer, tot mijn verrassing, dat Egypte voor sociale wetenschappers als ondergetekende een zelfde type uitdaging vormt als voor onze ingenieurs. Hier moet nog aan basale voorzieningen gebouwd worden, hier kan je Grootse Werken verrichten. En voorlichting, zelfs op het niveau van de door mij vaak gehoonde feestjes en foldertjes, kan hier een wereld van verschil maken. Voordat ik enge, neokoloniale trekjes begin te vertonen, realiseer ik me weer dat mijn rol natuurlijk een bescheiden is, want niemand weet zo goed wat Egyptenaren nodig hebben, als Egyptenaren zelf. Maar, zoals Khaled en ik sneaky glimlachend tegen elkaar bekennen, soms is het nodig dat een 'gezaghebbende buitenstaander' het belang van bepaalde maatregelen benadrukt. Khaled is bepaald niet gek, hij liet me vandaag vol trots zien dat ik de nationale kranten gehaald heb, dankzij een door hem verspreid persbericht. Een mini berichtje, maar ik sta wel in Al Ahram. Hetgeen betekent dat mijn adviezen straks niet zomaar te negeren zijn. En we misschien toch een stap verder in de goede richting komen.